Można by powiedzieć, iż Polski Ład ma zrobić ład z nielegalnym zatrudnieniem i wypłatami wynagrodzenia pod tzw. stołem. Jak to będzie wyglądało w praktyce?
Czym jest tzw. zatrudnianie na czarno?
Nielegalne zatrudnienie to:
a) zatrudnienie przez pracodawcę osoby bez potwierdzenia na piśmie w wymaganym terminie rodzaju zawartej umowy i jej warunków,
b) niezgłoszenie osoby zatrudnionej lub wykonującej inną pracę zarobkową do ubezpieczenia społecznego.
Sankcje w 2022 r. za nielegalne zatrudnienie
Sankcja nr 1
Przypisanie pracodawcy, za każdy miesiąc nielegalnego zatrudnienia przychodu w wysokości równowartości minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego na dzień stwierdzenia nielegalnego zatrudnienia. Przy czym, przychód ten przypisany będzie niezależnie od tego, czy nieuczciwy pracodawca faktycznie wypłaci nielegalnie zatrudnionemu pracownikowi wynagrodzenie i w jakiej wysokości.
Innymi słowy, za każdy miesiąc nielegalnego zatrudnienia (w przypadku jego ujawnienia) przedsiębiorca będzie musiał doliczyć do przychodu 3010 zł. Oznacza to, mówiąc obrazowo, iż zapłaci podatek od tegoż nielegalnego zatrudnienia.
Przychodem przedsiębiorcy będzie też wartość wynagrodzenia pracownika, w części, w jakiej pracodawca nie ujawnił go właściwym organom.
Sankcja nr 2
W przypadku stwierdzenia nielegalnego zatrudnienia lub zaniżenia podstawy wymiaru składek pracowników, czyli wypłaty części wynagrodzenia pod tzw. stołem, składki należne od wynagrodzenia nielegalnie zatrudnionego pracownika oraz wynagrodzenia wypłacanego pod stołem będą w całości finansowane przez pracodawcę.
Ujawnienie takiej sytuacji obciąża zatem finansowo tylko i wyłącznie zakład pracy. ZUS od pełnych kwot będzie zobowiązany uregulować pracodawca.
Sankcja nr 3
Wypłacone wynagrodzenie z tytułu nielegalnego zatrudnienia oraz ZUSy zapłacone od tego wynagrodzenia (przypominamy w 100% finansowane przez zakład pracy) nie będą kosztem uzyskania przychodu.
Oznacza to, iż w przypadku ujawnienia tego typu sytuacji nie dość, że zakład pracy poniesie cały finansowy ciężar, to jeszcze nie będzie mógł tego obciążenia ująć w swoich kosztach podatkowych.
Ustawodawca wyjaśnia, iż wprowadzenie tak daleko posuniętych konsekwencji jest uzasadnione tym, iż pracodawca, który zatrudnia na czarno stanowi nieuczciwą konkurencję w stosunku do firm, które legalnie zatrudniają pracowników oraz ujawniają rzeczywiste wynagrodzenia. Aktualnie zaś, w przypadku takich sytuacji, obowiązujące przepisy wyciągają konsekwencje także w stosunku do pracowników, co powoduje, że nie jest w ich interesie ujawnienie tego typu procederów.
Uwaga!
Wszelkie przychylanie się do próśb pracowników o wypłatę wynagrodzenia pod tzw. stołem, którzy mają zajęte przez komornika konta bankowe, obowiązani są płacić alimenty, czy też nie chcą stracić świadczeń socjalnych w związku z zatrudnieniem – obciążać będą tylko i wyłącznie pracodawcę.
Podstawa prawna:
- art. 14 ust. 2 pkt 20, ust. 2j, art. 23 ust. 1 pkt 55c i 55d ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.),
- art. 16 ust. 1e ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 423 ze zm.).
